Kenmerken en betekenis van de maretak, een van de liefdessymbolen bij uitstek
Maretak is een bossige groenblijvende of halfwintergroene struik die op fruitbomen zoals appel- of perenbomen groeit en inheems is in Amerika en Europa. Deze plant kan aanzienlijke hoogtes bereiken en wordt gekenmerkt door zijn ovale, geelgroene bladeren die in de winter op de kale takken van de gastheerplanten staan. De vruchten rijpen precies in de periode tussen herfst en winter en vullen de takken met de typische bessen die eerst wit en dan oranje zijn.
Deze plant, een van de onbetwiste hoofdrolspelers van de kerstperiode met de elegante schoonheid van zijn met groene bessen bezaaide takken, dankt zijn naam, vogellijm, aan de stroperige vloeistof die in zijn bessen zit en is te vinden hangend aan deuren en ramen, maar ook aan de plafonds van woonkamers, winkels, kantoren en meer in het algemeen van elke feestelijke ontmoetingsplaats.
Deze plant is altijd al verbonden geweest met talrijke tradities en legendes. Hij vertegenwoordigt een van de symbolen van de liefde bij uitstek en vergezelt ons tijdens de kerstperiode als een symbool van geluk. Maar waar komen deze tradities vandaan en waarom? We leggen het hieronder uit.
Een beetje geschiedenis
1CFIORENZUOLA/Wikimedia Commons
In de oudheid was maretak een heilige plant vanwege de eigenschap dat hij in bomen hing en dus halverwege tussen hemel en aarde stond. Grieken, Kelten en Germanen geloofden daarom dat het een goddelijke plant was, terwijl het in de Middeleeuwen werd gebruikt als een beschermend amulet tegen demonen, geesten, kwade geesten en heksen. Een deel van dit traditionele beschermende gebruik is tot op de dag van vandaag overgebleven in de traditie om met Kerstmis maretakken aan balken, plafonds, deuren en ramen te hangen om geluk te wensen.
De traditie die maretak in verband brengt met liefde komt uit de Noorse mythologie, waarin maretak een sleutelrol speelt in de ondergang van het koninkrijk Asgard. In de mythologie ontdekt Freya namelijk dat haar zoon Loki van plan is haar broer Balder te vermoorden en om dat te voorkomen vraagt ze alle dieren en planten om haar gulle zoon te beschermen. Ze vergeet de maretak, die de kwaadaardige Loki kan gebruiken om een vergiftigde pijl te maken en zijn plan uit te voeren. Freya's tranen veranderden in de bessen van deze plant en volgens de meest erkende versie van de mythe verklaarde de godin deze plant tot symbool van de liefde en beloofde ze iedereen die eronder stond te kussen.
Waarom kussen we onder de maretak?
Nicu Buculei/Wikimedia Commons
Er zitten dan ook veel legendes achter deze traditie van kussen onder de maretak met Kerstmis. Hoewel de Noorse mythologie en middeleeuwse gebruiken zeker een belangrijke rol hebben gespeeld bij het ontstaan van dit gebruik, moeten we niet vergeten dat elke cultuur zijn eigen geschiedenis heeft.
De oude Romeinen, bijvoorbeeld, geloofden dat maretakken een symbool van vruchtbaarheid waren en gebruikten het kussen onder deze plant als een verzoenend moment in het huwelijksritueel, terwijl in Angelsaksische landen deze traditie in de Victoriaanse tijd werd gebruikt als een excuus voor jonge koppels om te ontsnappen aan de strenge regels van die tijd en elkaar beter te leren kennen.
In Frankrijk ten slotte is kussen onder de maretak een traditie die gekoppeld is aan oudejaarsavond als een goed voorteken voor het jaar dat op het punt staat te beginnen.
Eigenschappen van maretak
Laten we tot slot niet vergeten dat maretak een plant is met talrijke therapeutische eigenschappen, die al sinds de oudheid wordt gebruikt voor zijn heilzame werking op hart en bloedvaten en het maag-darmstelsel, maar ook omdat hij nuttig is bij onregelmatige menstruatiecyclus en als ontstekingsremmer bij reuma.
Jonge takken en bessen worden gebruikt voor de bereiding van infusies, kruidenthee en knoppenextracten.
Kende jij deze eigenschappen van maretak al?
