Bloemen in de mythologie: 7 plantensoorten en hun betekenis in Oudgriekse mythen
De natuur heeft altijd een grote aantrekkingskracht op de mensheid uitgeoefend en in verschillende culturen zijn er talloze mythen en legenden over de oorsprong van de natuur ontstaan. Vooral bloemen hebben de geschiedenis van de mensheid vanaf het begin begeleid en oefenden een grote aantrekkingskracht uit op alle volken vanwege de levendigheid van hun kleuren en de gulheid van hun geuren.
Het oude Griekenland is een van de plaatsen waar talrijke mythen ontstonden die verband hielden met deze prachtige metgezellen waarmee de natuur ons altijd heeft verblijd en die hun oorsprong verklaarden en aan elk van hen een specifieke betekenis toeschreven; in feite hielden de Grieken ervan om aan de meeste natuurverschijnselen een goddelijke oorsprong toe te schrijven en deze tradities zijn tot op de dag van vandaag doorgegeven.
Dus wat is de oorsprong van veel bloemen volgens de Griekse mythe? We vertellen je hieronder over de mythologische betekenis van 7 plantensoorten die veel voorkomen in tuinen en woningen.
1. Narcis
Een van de bekendste bloemgerelateerde mythen is die van Narkissos (ook wel Narcissus), de mythische jager, zoon van Cephissus en de nimf Liriope die bekend stond om zijn schoonheid. Velen werden verliefd op de jongeman, die echter elke huwelijkskandidaat met trots afwees. De nimf Echo werd ook verliefd op hem en werd zo wreed afgewezen dat ze werd verteerd door liefde tot ze alleen nog maar haar stem had. Om het onrecht dat Echo was aangedaan te wreken, besloot de godin Nemesis de jongeman te straffen: ze lokte Narkissos naar een vijver, waardoor hij smoorverliefd werd op het spiegelbeeld. Narkissos werd toen overmand door berouw en nam zijn zwaard ter hand en doodde zichzelf. Uit zijn bloed, dat op de oever van de vijver viel, werd de eerste Narcis geboren, de bloem die zijn naam aan hem ontleende.
2. Anjer
De anjer, altijd aanwezig in tuinen en als snijbloem in huizen, was in het oude Griekenland een heilige bloem die verbonden was aan de godin van de jacht, Artemis. De wetenschappelijke naam Dianthus betekent "de goddelijke bloem" (Dios betekent God en anthos betekent bloem) en volgens de legende werd een herder verliefd op de godin Artemis, die hem misleidde met beloften van liefde voordat ze hem verliet om haar gelofte van kuisheid na te komen. De jonge man raakte toen in een staat van diepe vernedering en bij het huilen veranderenden de tranen die op de grond vielen in prachtige witte bloemen met een bedwelmende geur: anjers.
3. Anemoon
Een prachtige bloem met bloemblaadjes zo rood als het bloed waarvan ze volgens de mythe afkomstig is: de anemoon is volgens de Griekse mythe het overblijfsel van de knappe jager Adonis, die tijdens een jacht door een zwijn werd gedood in opdracht van de god Ares, die jaloers was op zijn relatie met Aphrodite. Waar de druppels van zijn bloed vielen, werden deze prachtige bloemen geboren.
4. Hyacint
Hyakinthos (of Hyacinthus) was de naam van een knappe jonge prins en Spartaanse held op wie verschillende goden verliefd werden, met name de god Apollo en de god van de westenwind Zephyrus en de god van de noordenwind Boreas. Uit al zijn aanbidders koos de jongeman Apollo en de andere goden, afgewezen, beraamden wraak. Op een dag speelden Hyakinthos en Apollo met de discus (werpschijf) en Zephyrus maakte van de gelegenheid gebruik om wraak te nemen op de jongeman: hij blies terwijl de discus in de lucht was, waardoor deze explodeerde op het hoofd van Hyakinthos en hem doodde. Apollo, wanhopig vanwege de dood van zijn jonge geliefde, besloot dat Hades (de god van de dood en de onderwereld) zijn ziel niet mocht hebben en besloot hem te transformeren in de prachtige bloem wiens schoonheid we vandaag de dag allemaal kunnen bewonderen.
5. Zonnebloem
Volgens de mythe was de nimf Clytia verliefd op de god Apollo en volgde ze de hele dag de koers van zijn wagen door de lucht. De god had al snel genoeg van haar en verliet de jonge nimf, die negen dagen lang huilde van wanhoop en aan de grond in een veld bleef staan terwijl ze de loop van de zon en haar geliefde god aan de hemel bleef volgen. In die tijd wortelden haar voeten in de grond, veranderde haar lichaam in de stengel en werd haar haar de gele bloemblaadjes van de zonnebloem. Sindsdien volgt de nimf Clytia haar liefde eeuwig in de lucht.
6. Witte lelie
De Griekse mythe die met deze bloem verbonden is, gaat over een van de vele ontrouwheden van Zeus: uit zijn buitenechtelijke verbintenis met de sterfelijke Alcmena werd in feite Herakles geboren, een halfgod die goddelijke melk had moeten drinken om onsterfelijk te worden. Zeus besloot toen dat het zijn vrouw Hera was die zijn kind zou zogen en bracht, nadat hij haar in slaap had gebracht, de baby dicht bij haar borst zodat hij de melk kon drinken. De godin werd echter wakker en duwde de baby zo krachtig terug dat de melk uit haar borst spoot en de melkweg vormde. Uit de druppels die op de grond vielen ontstonden de witte lelies.
7. Korenbloem
De korenbloem kent talloze verhalen in verschillende culturen, en de Griekse mythe is gekoppeld aan de centaur Chiron. De centaur, zoon van Cronus, stond bekend om zijn talenten in geneeskunde, boogschieten, profetie en muziek, maar ook om de adel en wijsheid van zijn ziel. Daarom werd hij de meester van vele helden, waaronder Hector, Achilles en Asklepios (Aesculapius). Herakles schoot hem in de voet met een vergiftigde pijl, maar de centaur was onsterfelijk en was veroordeeld tot een lange lijdensweg tot hij zichzelf kon genezen dankzij zijn kennis met behulp van een korenbloemkompres. Aan de mythische centaur ontleent deze bloem zijn botanische naam, Centaurea cyanus.
Welke andere bloemgerelateerde mythen ken jij?